ANITKABİR, Άγκυρα

Την είδαμε και την Άγκυρα. Τίποτα το ιδιαίτερο, με μοναδικές ίσως εξαιρέσεις το κάστρο και το Anıtkabir, το εντυπωσιακό μαυσωλείο του Atatürk. Οφείλω να ξεκαθαρίσω ότι η επίσκεψη εκεί έχει αρκετό ενδιαφέρον, όχι γιατί πας να δεις το μαυσωλείο αλλά για να πάρεις μία δόση τουρκικού κεμαλικού σουρρεαλισμού. Τα ωραία ξεκινούν με την άφιξη στην είσοδο του μνημείου, όπου θα πρέπει να αφήσεις όλα σου τα υπάρχοντα, προς αποφυγή τυχόν τρομοκρατικών ενεργειών. Στη συνέχεια θα πάρεις τον σύντομο ανηφορικό δρόμο προς το μνημείο, ανάμεσα στα δέντρα και τις όχι και τόσο κολακευτικές όψεις της Άγκυρας, που δε φαίνεται να ξεφεύγει ιδιαίτερα από το κλασσικό μοντέλο ανάπτυξης των τουρκικών πόλεων (φθηνής κατασκευής πολυκατοικίες, άναρχη δόμηση, τεράστιες και πολυπληθείς πλατείες με κάποιο μνημείο πατριωτικού περιεχομένου και αβαν-γκάρντ αισθητικής, πανάκριβα πολυκαταστήματα, αμερικανικών συμφερόντων ταχυφαγεία και καφετέριες και προάστια τύπου-Φιλοθέης, αν όχι καλύτερα, και την καθιερωμένη λεωφόρο Ατατούρκ, το hotspot κάθε τουρκικής πόλης που θέλει να υπάρχει στο χάρτη).

Ο δρόμος προς το Anıtkabir

Κοιτάζοντας προς τα νότια

Φτάνοντας στο μνημείο, τον επισκέπτη υποδέχονται τα συμπλέγματα γλυπτών τριών ανδρών και τριών γυναικών, που συμβολίζουν το λαό της Τουρκίας όταν πληροφορήθηκε την είδηση του θανάτου του Atatürk. Το σύμπλεγμα των ανδρών, αποτελείται από ένα διανοούμενο, ένα στρατιώτη και ένα αγρότη, σαφέστατα στοιχεία σοσιαλιστικής ρεαλιστικής αισθητικής. Από τις γυναίκες, η μία κλαίει, ενώ οι άλλες δύο κρατούν ένα στεφάνι από στάχυα, σύμβολο του πλούτου της χώρας.

Οι γυναίκες

Οι άνδρες

Από εκείνο το σημείο και μετά, ξεκινά η Οδός των Λεόντων, ένας πεζόδρομος που οδηγεί στο κυρίως μνημείο. Για την ιστορία, να αναφέρω ότι οι λέοντες αποτελούσαν σύμβολα εξουσίας των χετταίων. Σε ολόκληρο το μνημείο, δεν υπάρχει καμία αναφορά σε κάποια συγκεκριμένη θρησκεία (ιδιαίτερα το ισλάμ), με μοναδική εξαίρεση το ανάγλυφο ενός αγγέλου, σύμβολο ανεξαρτησίας και ελευθερίας, ο οποίος κρατάει ένα πάπυρο με τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας.

Είναι πρωτότυπος (και άθλιος) ο τρόπος με τον οποίο προσπάθησαν οι σχεδιαστές του μνημείου, να υποχρεώσουν τον επισκέπτη να μην κινηθεί βιαστικά προς το μνημείο. Η μήκους 260 μέτρων Οδός των Λεόντων, έχει στρωθεί με πλάκες ανάμεσα στις οποίες υπάρχει διάκενο πλάτους 5 εκατοστών. Το διάκενο αυτό σε υποχρεώνει να κινηθείς με πολλή προσοχή και με το κεφάλι σκυμμένο κάτω, για να προσέχεις που πατάς προς αποφυγή διαστρεμμάτων και λοιπών ορθοπεδικής φύσεως κακώσεων.

Το κυρίως μνημείο αποτελείται από ένα αρκετά μεγάλο ανοικτό χώρο, ο οποίος περιβάλλεται από σκεπαστή κιονοστοιχία, διακοσμημένη με περίτεχνα σελτζουκικά και οθωμανικά μοτίβα. Στις γωνίες υπάρχουν πύργοι που στεγάζουν τα αυτοκίνητα του Atatürk, τον κιλλίβαντα με τον οποίο μετεφέρθη η σωρός και το απαραίτητο Μουσείο.

Η Αίθουσα των Τιμών είναι το σημαντικότερο από τα κτήρια του μνημείου, μια και εκεί βρίσκεται η σωρός του Atatürk, σε ένα νεκρικό θάλαμο, κάτω από το ομοίωμα μίας σαρκοφάγου, βάρους 40 τόνων.

Η Αίθουσα των Τιμών

Ο τάφος του İsmet İnönü

Η ουρά για την είσοδο στο Μουσείο ήταν τεράστια, οπότε αποφάσισα να μην πάω, αλλά να επισκεφθώ το κατάστημα σουβενίρ: πέρα από τα κλασσικά βιβλία που υποτίθεται ότι είχε γράψει ο Atatürk και που αφορούσαν τη διοίκηση, τη συμπεριφορά, την πατριδογνωσία, τον πατριωτισμό και τον τρόπο ανατροφής των παιδιών, στο κατάστημα θα βρείτε εντυπωσιακά και πολυχρηστικά αντικείμενα: θες παζλ 100 κομματιών με τον Atatürk; To έχουμε! Θέλεις 300 κομματιών; 1000 κομματιών; Κι αυτά τα έχουμε! Θέλεις σερβίτσιο τσαγιού, δείπνου ή μαχαιροπήρουνα με τον Atatürk; Τα έχουμε! Θέλεις γραβάτα με την ζωγραφιά και την υπογραφή του Πατέρα του Έθνους; Κι αυτό το έχουμε! Αν είσαι άρρωστος και θες ένα κουτάκι για τα χάπια σου, τα αντισυλληπικά σου, τις ασπιρίνες, ρε αδερφε, θα το βρεις κι αυτό εδώ, όπως επίσης θα βρεις στυλό, αναπτήρες, ταμπακιέρες, ρολόγια, διακοσμητικά γραφείου, περιδέραια, μανικετόκουμπα, καρφίτσες κλπ. Όλα με το προφίλ του Atatürk! Οι κυρίες θα ενθουσιαστούν με την καταπληκτική ποικιλία σετ μέικ-απ (καθρεφτάκια take-me-to-your-leader με τη φωτογραφία του leader). Υπερβολές; Για ρίξτε μια ματιά στο on-line shop! Εγώ πάντως εκστασιάστηκα με τα κάδρα με φωτογραφίες της τουρκικής υπαίθρου όπου οι σκιές των βουνών σχημάτιζαν το προφίλ του Κεμάλ. Είπαμε: το Anιtkabir Shop ντύνει, στολίζει, νοικοκυρεύει, τύφλα να 'χει το IKEA.

Στο Anıtkabir υπάρχει έντονη παρουσία του στρατού και της αστυνομίας. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι ντυμένοι με πολιτικά και παριστάνουν τους επισκέπτες. Πέτυχα ορισμένους από αυτούς να παραδίδουν οπλισμό στο φυλάκιο του λόφου…